Zaal van de Dreiging

Dit is een tastobject. Dit object mag je voelen.

Je voelt hier een replica van een Romeinse helm. De kleine stukjes metaal in de vitrine links voor je, zijn het overblijfsel van zo’n soort helm. Het zijn restanten van een Romeinse ruiteruitrusting. Ze komen uit een ruitergraf. Romeinse soldaten die zo’n tweeduizend jaar geleden Nederland binnenvallen, dragen onder andere dit type helm. Hij is met de hand gemaakt van staal en messing en heeft scharnierende wangstukken en koperen decoratie. Ontdek deze helm met je handen en kom er meer over te weten door te luisteren naar de uitleg.

De bovenkant van deze legioenshelm is rond. Op de voorkant zit een uitstekende rand ter bescherming van de neus. Boven de rand lopen aan beide kanten drie verdikte golven. Deze dienden waarschijnlijk als versteviging van de helm. Midden voorop zit een koperen ringetje, bovenop een richel waar je iets in kunt schuiven en op de achterkant, ter hoogte van het achterhoofd, eenzelfde ringetje. Hier kon een pluim van paardenhaar in worden bevestigd, of veren. Bij soldaten ging deze van voor naar achter, bij de leider: de centurion, liep de pluim van oor tot oor.

De overige haakjes die je op de helm tegenkomt, dienen om de helm op te hangen. Bijvoorbeeld om de nek van de soldaat als de helm niet in gebruik was.

De helm loopt aan de achterkant breed uit als een soort kraag die de nek en schouders beschermt. De rand van de helm is verdikt en koperkleurig. Bij de oren en over het voorhoofd is deze rand breder en vastgezet met koperen nagels. 

De rand loopt bij de oren in een boog boven de oren langs. Voor de oren hangen aan een scharnier de wangstukken. Deze zijn bol zodat ze de wangen goed afdekken en lopen door naar de ronding van de kin, vervolgens weer iets naar binnen waar de mond zit en naar voren over de jukbeenderen. Naast de ogen sluiten ze weer aan op de rand van de helm. Ook de randen van de wangstukken zijn koperkleurig. 

Als versiering zijn er twaalf koperkleurige knopen op de helm bevestigd; drie op elk wangstuk, twee naast elkaar aan de zijkanten ter hoogte van de slaap en links en rechts op de hoeken van de kraag van de helm. Deze, en de versierde bronzen randen op de helm, moeten indruk hebben gemaakt op de vijanden: het laat zien dat er veel tijd, geld en vakmanschap in de helm is gestoken.

Deze helmen waren duur, de soldaten moesten ze zelf kopen, dus waren ze er erg voorzichtig mee. Soms zijn er meerdere namen in de helmen gegraveerd, wat erop duidt dat een helm meerdere eigenaren gehad kan hebben en zal zijn doorgegeven van de ene soldaat naar de andere. Want waarom zou je een kostbare helm weggooien, als die nog steeds functioneert?
 

Wie ben ik? Wie was ik ooit? Ben ik nog die vrouw?

Met wensen en dromen

Die ooit door de velden liep,

Koeien mende,

En naar mannen floot.

Of ben ik nu iemand anders? Iets anders? Alleen nog maar een offer. Weggegeven door jullie,

Zodat je er iets anders, iets beters, voor terug zou krijgen.

Door mij te geven aan de goden,

Vroegen jullie of het geluk jullie kant wilde kiezen

Want de wereld is in crisis

Honger, geweld, dreiging

Ik voelde me uitverkoren,

Maar er was ook angst,

en twijfel

Moet een offer niet zuiver zijn?

Het beste wat jullie konden bieden?

Was ik dan wel goed genoeg?

Samen liepen we naar het veen,

Maar ik kwam nooit terug

Jullie keken me met zijn allen aan

Terwijl mijn lot werd voltrokken

Als groep verantwoordelijk

Zodat niemand dit alleen hoefde te dragen

Jullie hulden me in de mooiste kleding

Prachtig was ik, toen jullie,

Met trillende handen,

het koord om mijn nek deden

Het ritueel bracht jullie samen

Iedereen sprak met één stem

Maar het zette mij apart

Heb ik jullie gered?

Nu lig ik in het veen, Als dode in een levend landschap Het veen om mij heen beweegt en groeit

Waar ik ben gestopt, blijft het veen leven

Er liggen nog meer offers in het veen

Samen vertellen we één verhaal

Waartoe we bereid zijn geweest

En hoe onze wereld werkt

Het veen wordt een monument

De lichamen markeren

Wat jullie hebben opgegeven

Maar nooit zijn verloren

Hoe zien jullie mij nu? Ben ik nu verheven?

Of was ik slechts een middel

Om een doel te bereiken

Was ik wel ooit een vrouw

Die floot en koeien mende?

Of werd ik pas wie ik moest zijn,

Toen ik de velden verruilde voor het veen

Wat ik wel weet: wij zijn niet hetzelfde

Jullie zijn vergankelijk en eindig

Na de dood worden jullie even herdacht en dan vergeten

Maar ik, ik ben voor altijd hier…